Fot: Danuta Kamińska

Idę wzdłuż wiejskiej drogi i nagle moją uwagę przykuwa zdziczała jabłoń. Jedna z jej gałęzi wprost ugina się pod ciężarem owoców. Pozostałe nie mają nic na sobie, oprócz liści. Dziwne, myślę sobie.  Przenoszę wzrok na falujące pod wpływem porywistego wiatru brązowe pióropusze traw. To przez ich kwitnięcie mam co roku kłopoty z oczami, ale nie przestaję ich darzyć wielką sympatią – są tak piękne!
Jabłonka nie daje mi spokoju. Co tu było zanim powstało to osiedle? Kto tu mieszkał? Czyj był ten ogród, którego majestatu mogę się tylko domyślać? Kto jadł te owoce, kto opalał się tu w letnie dni, takie jak dzisiaj?
Ten, kto sadził te (dzikie dziś) jabłonie, z pewnością już nie żyje. Ale pozostały po nim owoce. Bardzo chcę, by po mnie też zostały owoce, mogące nakarmić niejedną osobę. Niekoniecznie muszą to być jabłka.  Chcę, by moje życie było owocne. By było dla innych wzmocnieniem, pokrzepieniem. Najprawdopodobniej większości z tych „jabłek” nie zobaczę. Ufam jednak, że Boski Ogrodnik czuwa nad moim życiem. „Żyć w ciele – to dla mnie owocna praca” (Flp 1, 22).

Fot: Danuta Kamińska

Trudno je chwycić w płuca w tych grzejących twarz maseczkach, biorę więc głęboki oddech: powietrze! Mam ochotę zmagazynować go choć trochę w moich płucach, zanim założę z powrotem bawełnianą ochronę na nos i usta. Trudno swobodnie śpiewać mając ją na twarzy. Ale nie wiem nawet, czy będzie ku temu okazja, bo to przecież świecki pogrzeb, a różnie na nich bywa. Doczytałam, że tam, gdzie jadę, jest zwyczaj, by świecka ceremonia odbywała  w bramie cmentarza. Nie tylko ze względów epidemiologicznych, bo na długo przed pandemią ten zwyczaj już tam obowiązywał. Co kraj to obyczaj, myślę sobie, choć to nie inny kraj przecież. Przygotowuję się psychicznie na to spotkanie przy skremowanych zwłokach zmarłego, przy jego urnie. Jutro wyruszam w podróż.

Być może będę tam jedyną osobą, która widzi rzeczywistość w odmienny, niż się to teraz powszechnie przyjmuje, sposób. Ramka wokół rejestracji na moim samochodzie ma na sobie napis: BÓG JEST DOBRY. Numery rejestracji też mam inne niż te, które będą wokół.  Nie stresuje mnie to, ale muszę pamiętać, by ODDYCHAĆ.  By nie zapomnieć, że WSZĘDZIE mogę oddychać… atmosferą Boga. W Nim poruszamy się i jesteśmy (por. Dz 17, 28). Jak powietrza Go potrzebujemy. A na pewno ja. Dużych haustów powietrza!

Widzę świat jako zanurzony w Bożej obecności, jak dziecko w łonie matki, otulony nią. Myślę, że dzięki Jego obecności w ogóle ten świat istnieje. Pan podtrzymuje całe moje życie(por. Ps 54,6). Tak to widzę. Nie jako próbujący się przebić przez wrogą atmosferę jakiś nieznaczący wiele element, ale jako rzeczywistość, w jakiej istniejmy, w jakiej jesteśmy zanurzeni. Jako… oczywistość. Jak powietrze, jak tlen, o którym na co dzień pewnie nie za wiele myślimy (chyba, że żyjemy w miejscu, gdzie go dramatycznie brakuje, gdzie smog dusi i wpływa na zdrowie i normalne funkcjonowanie). Ja dramatycznie potrzebuję powietrza, mimo że jego jakość jest w naszej wsi całkiem niezła. Po prostu nie mogę bez niego żyć. „Powietrzem moim jest…” śpiewaliśmy na naszym ślubie kilkanaście lat temu. Tak, nie mogę bez Niego żyć. Jest jak powietrze.

Jutro rano ruszam w daleką drogę. Liczę na to, że w czasie samotnej podróży samochodem uda mi się pośpiewać trochę i napełnić płuca cennym tlenem. Wiem jednak, że również tam, kilkaset kilometrów stąd, Jego obecność jest taka sama –nawet na świeckim pogrzebie. Przecież  to w Nim poruszamy się i jesteśmy(por. Dz 17, 28), to Nim oddychamy…

Fot. Danuta Kamińska

Medyczne laboratorium diagnostyczne. I jego kierownik – młoda kobieta o ujmującym uśmiechu. Jej dzień od kilku miesięcy wygląda tak samo. Rano Msza święta (daje siłę, jak mówi, by zachować spokój i nie ulegać lękowi, stykając się z pacjentami z podejrzeniem COVID-19). Zaraz po niej – szpital i praca w szczelnym kombinezonie ochronnym z kapturem, w maseczce, czepku, podwójnych rękawiczkach i ochraniaczach na buty. W nieustannym kontakcie z potencjalnie zarażonymi osobami. Pobieranie próbek, wymazów, przesyłanie do analizy. A po wyjściu z laboratorium – obowiązkowy spacer z kilkuletnią córką i nieco starszym synem.

Czas pandemii w pracy to dla niej wyzwanie. Nie tylko sama diagnostyka wirusa, ale przeróżne komentarze, docinki. Czasem trudno o rozsądek i spokój. „To nauka cierpliwości i zrozumienia ludzi wokół: pracowników i pacjentów”, wyjaśnia. Teraz odkrywa ich różne twarze: od zalęknienia po odwagę personelu, który walczy o życie pacjentów. „Bywa, że jest mi ciężko, ale czuję się spokojna i bezpieczna – dodaje na koniec. – Świadomość, że Jezus jest ze mną i przestrzeganie zasad epidemiologicznych dają mi pokój.”

„Spóźniona” Pierwsza Komunia Święta. Na zdjęciu z uroczystości chłopiec uśmiecha się promiennie. Wraz z kilkorgiem dzieci w albach stoi w prezbiterium, przy samym ołtarzu. „To było doświadczenie miłości Boga – wyznaje jego mama. – Gdy w czasie największych obostrzeń dowiedziałam się, że mój syn będzie jednak mógł przystąpić po raz pierwszy do komunii, byłam taka szczęśliwa!”

Gabinet stomatologiczny. Dwie panie ubrane od stóp do głów w odzież ochronną z flizeliny medycznej. Widać tylko oczy. Chłopiec na fotelu dentystycznym niespokojnie się wierci, w końcu krzyczy: „Nie! Nie chcę!”, choć nic jeszcze nie zdążyło się zadziać. Jedna z pań, asystentka stomatologiczna, pochyla się nad nim i uspokaja łagodnym głosem. Jednak pacjent w krótkich spodenkach i koszulce z bajkową postacią nie chce otworzyć buzi. „Przecież byłeś tu już wcześniej…” , dziwi się druga pani, dentystka. „Nie byłem!”, płacze maluch. No, tak: nie wygląda tu tak jak wcześniej… Pani w rejestracji ze zrozumieniem kiwa głową. „Może następnym razem się uda”, pociesza mamę chłopca.

Nasze osiedle. Ogromny baner z napisem: „Całej Służbie Zdrowia za ofiarność i odwagę w walce z koronawirusem DZIĘKUJEMY!”. Gdy przejeżdżam koło niego samochodem, zastanawiam się, ile to jeszcze potrwa – nie ofiarna walka z zarazą, ale stan, w jakim się znaleźliśmy, stan zawieszenia. Nikt nam nie powie, kiedy to wszystko się skończy, a nawet, jeśliby powiedział, niekoniecznie tak od razu byśmy w to uwierzyli. Już kilka razy miało być znów „normalnie”, podobnie jak kilka już razy niektórzy wieścili „koniec świata”.

Przedłużający się stres, nawet o średnim nasileniu, jest bardzo niebezpieczny dla fizycznego i psychicznego zdrowia człowieka – tak nas uczono na studiach i tak niestety jest naszym życiu. Trochę dlatego, że „nie siłą kropla drąży skałę, lecz częstym spadaniem” (Owidiusz).
Jednak w dużej mierze od nas zależy, co zrobimy z tym przeciągającym się dyskomfortem. Mało się o tym mówi, ale to od tego właśnie, jaką rangę przypisujemy temu, co nas spotyka, zależy to, jaki będzie miało to na nas wpływ. Od naszej reakcji uzależnione jest to, czy szkody wywołane przez stresor będą większe, czy zminimalizowane. Jak sobie radzimy? Jedni organizują najbliższą sobie przestrzeń i to, na co mają jeszcze wpływ, by nie popaść w przygnębienie i marazm. Drudzy zachowują spokojną ufność połączoną ze zdrowym rozsądkiem. Jeszcze inni chwytają się wiary jak tarczy i patrzą dalej niż słupki poparcia lub wypłaszczana krzywa zachorowań.
Jedni starają się nie pamiętać, że wraz z pandemią coś się zmieniło, inni nie potrafią przestać myśleć o zagrożeniu, a COVID-19 śni im się po nocach. Jeszcze inni wybierają podejście bardziej wypośrodkowane: nie jest normalnie, ale trzeba żyć.
Niezależnie od tego, jakie mamy przemyślenia na temat obecnej sytuacji, warto, byśmy się w niej nie zagubili: ani jako cynicy, ani jako lekkoduchy, ani jako twardogłowi, ani jako outsiderzy. Warto byśmy się odnaleźli w niej jako… ludzie. Modlę się o to dla siebie i dla Ciebie. Amen : )

***

„Słuchaj, o Boże, mojego wołania,
zważ na moją modlitwę!
Wołam do Ciebie
z krańców ziemi,
gdy słabnie moje serce:
na skałę zbyt dla mnie wysoką
wprowadź mnie,
bo Ty jesteś dla mnie obroną.” (Ps 61, 2-4a)

Fot: Danuta Kamińska

– I jak z twoją głową, lepiej już?

-Tak pół na pół – odpowiada nastoletni syn.

– Pół na pół, czyli zmywarki nie zrobię, ale kopać piłę mogę ? – próbuję doprecyzować.

– Taaak… – odpowiada nieco zawstydzony.

Uśmiecham się w duchu i myslę, że teraz wszystko jest takie „pół na pół”. I wcale nie nawiązuję do wyników sondaży wyborczych ani do przepisu na drinka. Pól na pół, czyli trochę tak, a trochę nie.

Część naszego życia wygląda jak za czasów sprzed lockdownu – znów odbywają się wesela, organizowane są letnie półkolonie dla dzieci, a dla miłośników przyrody lasy stoją otworem. Ale jakaś część naszej rzeczywistości rozgrywa się nadal bez kontaktu bezpośredniego (telefoniczne „wizyty” w poradniach  i – jak informuje mnie koleżanka psycholog – również spotkania z terapeutą często nadal „przez ekran” lub „komórkę”) oraz w przestrzeni wirtualnej (spotkania ze starszymi członkami rodziny z grupy ryzyka i zakupy – przez Internet). Trochę tak, a trochę tak, jak ostatnich kilku zjazdów na uczelni, na której kończę właśnie studia podyplomowe: raz spotykamy się w budynku uniwersytetu, raz online. Albo jak trwające właśnie wakacje, też takie „pół na pół”. Niby można wyjechać(o ile koronawirus nie nadgryzł nam portfela), ale przecież nie wiadomo, czy nadal bezpiecznie jest tam, gdzie planujemy się udać. Może dzikie tłumy są już na miejscu, a do tego to tłumy ludzi bez maseczek? Albo może pomidorówka w tym roku kosztuje tam pół pensji?

W trakcie lockdownu docierały do nas sprzeczne informacje ze świata mediów (jest wirus – nie ma wirusa, to wszystko teorie spiskowe – to prawdziwe informacje, dzieci wracają do szkoły – jednak zostają w domu). Myślałam: widocznie czymś trzeba zająć odbiorcę, skoro – zamknięty w domu na cztery spusty – statystycznie je tylko i ogląda telewizję (najprawdopodobniej jedną z dwóch konkurencyjnych stacji TV). Ale oprócz tego nierealnego, statystycznego czy potencjalnego odbiorcy, jest jeszcze odbiorca żywy, z krwi i kości. Ten interesuje mnie najbardziej, wcale nie pół na pół. Interesuje mnie CZŁOWIEK.

„Uczę się ciebie człowieku.
Powoli się uczę, powoli.
Od tego uczenia trudnego
Raduje się serce i boli.

O świcie nadzieją zakwita,
Pod wieczór niczemu nie wierzy,
Czy wątpi, czy ufa – jednako –
Do ciebie, człowieku, należy.

Uczę się ciebie i uczę
I wciąż cię jeszcze nie umiem –
Ale twe ranne wesele,
Twą troskę wieczorną rozumiem.

(Jerzy Liebert, * * * Uczę się ciebie człowieku…)

Nawet jeśli warunki są niesprzyjające, a rozwiązania hybrydowe, nie polecam ryzykownej opcji życia na próbę, tak „na pół”. Mamy inną możliwość: życie „na całość”, życie w pełni (por. J 10, 10). Jako człowiek, a nie pół-robot, pół-człowiek…

***

 „Kimże jest człowiek i jakież jest jego znaczenie?
Cóż jest jego dobrem i cóż złem jego?
 Liczba dni człowieka –
jeśli wiek jego jest długi – dosięga stu lat.
Jak kropla wody zaczerpnięta z morza lub ziarnko piasku,
tak jest [tych] trochę lat wobec dnia wieczności.
Dlatego Pan cierpliwy jest dla ludzi
i wylał na nich swoje miłosierdzie.
Zobaczył On i wie, że koniec ich godny litości
i dlatego pomnożył swoje przebaczenie.
Miłosierdzie człowieka – nad jego bliźnim,
a miłosierdzie Pana – nad całą ludzkością:
On karci, wychowuje, poucza
i zawraca jak pasterz swoją trzodę.
Lituje się nad tymi, którzy przyjmują Jego pouczenie
i którzy się spieszą do Jego przykazań.” (Syr 18, 8-14)